ما انسانها برای بقا و ادامه حیات به داشتن یک سیستم ایمنی بدن سالم نیازمندیم. همانطور که میدانید، بدن ما به راحتی هدف حملات باکتریها، ویروس و انگلها قرار میگیرد و ما به وسیله داشتن یک سیستم ایمنی بدن خوب است که میتوانیم از خطراتی همچون موارد نامبرده شده رهایی یابیم. سیستم ایمنی بدن ما همچون یک شبکه وسیع سلولی تمامی بافتها را به صورت منظم مورد بررسی قرار داده و در جست و جوی مهمانان ناخوانده هستند.
سیستم ایمنی بدن و بررسی چگونگی فعالیتهای آن
همراهان مجله پزشکی نت سلامت؛ این سیستم در سراسر بدن گسترش یافته و شامل بسیاری از انواع سلولها، اندامها، پروتئین و بافتها میباشد. این سیستم به راحتی قادر است تا سلولهای مرده و معیوب در بدن انسان را نیز تشخیص داده و آنها را پاکسازی نماید.
در این مقاله قصد داریم تا موضوعات مطرح شده زیر را مورد بررسی قرار دهیم.
گلبولهای سفید خون
پاسخ ایمنی
ایمنی
اختلالات سیستم ایمنی بدن
گلبولهای سفید خون چیست؟
در حقیقت همان سلولهای سفید خون میباشند، آنها در بدن و در رگهای خونی و عروق لنفاوی همواره در حال گردش هستند. این سلولها در گردش خود در تمامی قسمتهای بدن به دنبال پاتوژنها میگردند، هنگامی که موفق به یافتن یکی از آنها شوند، سریعا اقدام به فرستادن سیگنال برای انجام کار خواهند کرد.
سلولهای سفید خون ما در مکانهای مختلف بدن قرار گرفته که به عنوان ارگانهای لنفی شناخته میشوند. این موارد عبارتند از:
ترومای، غده بین ریهها و درست زیر گردن
Spleen، یک عضو که خون را فیلتر میکند، در سمت چپ شک قرار دارد
مغز استخوان، در مرکز استخوان یافت شده و همچنین تولید گلبول قرمز میکند
غدد لنفاوی، غدههای کوچکی که در سراسر بدن یافت شده و توسط عروق لنفاوی به یکدیگر مرتبط خواهند شد
دو نوع اصلی از لکوسیتها وجود دارند، عبارتند از:
نوع اول، فاگوسیتها
این سلولها در حقیقت پاتوژنها را جذب و آنها را به شکلی موثر میخورند و از بین میبرند، انواع مختلفی از آنها وجود دارند از جمله:
نوتروفیلها، اینها شایعترین نوع فاگوسیتها بوده و تمایل زیادی به حمله سوی باکتریها دارند
Monocytes، اینها بزرگترین نوع بوده و دارای چندین نقش هستند
ماکروفاژها، اینها وظیفه گشت و گذار و حذف سلولهای مرده را دارند
سلولهای مغز، آنها دارای بسیاری از مشاغل از جمله کمک به زخمها و التیام بخشیدن به آنها و همچنین دفاع در برابر بیماریها
نوع دوم، لنفوسیتها
لنفوسیتها به بدن کمک میکند که بتواند بیماریها را شناسایی و در حافظه داشته باشد و در صورت ورود دوباره آنها را شناسایی و در نتیجه در راستای نابودی آنها اقدام نماید.
لنفوسیتها در مغز استخوان حضور دارند، بعضی از آنها به مغز رفته و به لنفوسیتهای B ملحق خواهند شد، بعضی دیگر به تیماس رفته و به لنفوسیتهای T خواهند پیوست. این دو نوع سلول دارای نقشهای متعددی هستند که عبارتند از:
لنفوسیت B، آنها هم به تولید آنتی بادیها مشغولند و همچنین در راستای کمک به لنفوسیتهای T اقدام خواهند کرد.
لنفوسیت T، آنها سلولهای آسیبدیده بدن را از بین برده و به لوسکسیهای دیگر هشدار خواهند داد.
پاسخ ایمنی چگونه عمل میکند؟
سیستم ایمنی بدن باید بتواند خودی را از غیر خودی مشخص نماید، اینکار را با شناسایی پروتئینهایی که روی سطح تمام سلولها یافت میشود انجام خواهند داد.
نقش لنفوسیت B
هنگامی که لنفوسیتهای B آنتی ژن را در جای مشخص قرار میدهند، آنتی بادیها را ترشح میکنند. شاید از خودتان بپرسید که آنتی بادی چیست؟ آنتی بادیها، پروتئینهای خاصی هستند که بر روی آنتی ژنهای خاص قفل خواهند شد.
هر سلول B میتواند یک خاصیت آنتی بادی ایجاد نماید، به عنوان مثال ممکن است یک آنتی بادی علیه باکتریهایی ایجاد شود که باعث ایجاد پنومونی شده و دیگری نیز ممکن است ویروس سرد را تشخیص دهد.
آنتی بادیها بخشی از خانواده بزرگ شیمیایی به نام ایمونوگلوبولینها هستند که نقش مهمی در پاسخ ایمنی دارند:
ایمونوگلوبینها میکروبها را علامتدار کرده و به سلولهای دیگر کمک کرده تا بتوانند آن را شناسایی و اقدام به نابودی نمایند
IgM، کارشناس کشتار باکتری است
IgA، مایع در مایعات، مانند اشک و بزاق، در قسمتهای ورودی به بدن حضور دارد
IgE، محافظت در بابر انگلها و همچنین آلرژیها
IgD، به لنفوسیت B متصل بوده و به شروع پاسخ سیستم ایمنی بدن کمک میکند
آنتی بادیها روی آنتی ژن قفل خواهد شد اما انها را از بین نخواهد برد، فقط نقش بردن آنها را به کام مرگ دارد و کشتن کار سلولهایی همچون فاگوسیتها است.
نقش لنفوسیت T
همراهان همیشگی نت سلامت؛ این نوع لنفوسیت دارای انواع گوناگونی است که عبارتند از:
یک سلول T-Helper، آنها پاسخ ایمنی را هماهنگ خواهند کرد، برخی از آنها با سلولهای دیگر ارتباط برقرار کرده و همچنین برخی از آنها سلولهای B را تحریک میکنند تا آنتی بادیهای بیشتری تولید نمایند. دیگران بیشتر بر روی فاگوسیتهای T و یا به جذب سلولهای خوراکی تمرکز دارند.
سلولهای T به سلولهای دیگر حمله کرده و برای مبارزه با ویروسها بسیار مفید هستند. آنها با شناسایی قسمتهای کوچک ویروس، خارج از سلولهای آلوده و همچنین شناسایی قسمتهای آلوده به نابودی و مقابله با آنها خواهند پرداخت.
ایمنی
توجه داشته باشید که سیستم ایمنی افراد مختلف با یکدیگر تفاوت دارند ولی طبق یک قائده کلی میتوان گفت که همه آنها در دوران بزرگسالی قویتر خواهند شد، به همین دلیل است که کودکان بیشتر از نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به بیماری میشوند.
جالب است بدانید زمانی که یک آنتی بادی در بدن تولید میشود، همواره یک پی از آن در بدن باقی مانده و سبب خواهد شد در صورتیکه آنتی ژن دوباره پدیدار شود به سرعت آنرا مورد بررسی قرار خواهد داد.
سه نوع ایمنی موجود بدن را ذاتی، سازگاری و غیرفعال مینامند.
ایمنی فراگیر
بدن همگی ما نسبت به مهاجمان از ایمنی بالایی برخوردار است. سیستم ایمنی بدن ما همانند حیوانات از همان لحظه نخست ورود بیماری و میکروبها به مقابله با آنها خواهد پرداخت. این موضوع و دفاع در برابر میکروبها ذاتی است.
توجه داشته باشید در صورتیکه سیستم ایمنی ذاتی در برابر میکروبهای مهاجم شکست بخورد، آنوقت سیستم ایمنی سازگاری وارد عمل خواهد شد.
ایمنی سازگاری
این نوع ایمنی از پاتوژنها محافظت به عمل میآورد، این عمل مشابه انجام واکسیناسیون میباشد.
ایمنی غیرفعال
این نوع ایمنی از منبع دیگری قرض گرفته شده است، با انجام اینکار میتوان کودکان را در برابر میکروبها در طول سالهای اولیه زندگی محافظت نماید.
ایمنسازی
ایمنسازی آنتی ژنها یا بیماریهای تخربی را به فرد معرفی کرده و باعث خواهد شد تا فرد دچار ابتلا به بیماری نگردد، اما هنوز هم آنتی بادی تولید خواهد شد. از آنجا که بدن یک کپی از آنها را در خود نگه خواهد داشت، در آینده و در صورت مشاهده دوباره شناسایی آن بسیار آسان خواهد بود.
اختلالات سیستمی
از آنجایی که سیستم ایمنی بدن بسیار پیچیده است، راههای بالقوه بسیاری وجود دارد که سبب بروز اشتباه در آن خواهد شد. این اختلالات به سه نوع تقسیمبندی خواهند شد که عبارتند از:
کمبودهای ایمنی
این موضوع سبب خواهد شد یک یا چند بخش از سیستم ایمنی بدن به درستی کار نکند و میتواند نتایجی همچون چاقی را در بر داشته باشد.
Autoimmunity
توجه داشته باشید که گاهی ممکن است پیش بیاید که سلولهای سالم توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار بگیرند. بیماریهای دیابت نوع 1، آرتریت رومائید و بیماری گریوس نتیجه چنین اخلالی میباشند.
حساسیت بیش از حد
حساسیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن سبب رسیدن آسیبهای جدی به بافتها خواهد شد.
در مجموع میتوان سیستم ایمنی بدن را بسیار فوقالعاده و پیچیده توصیف کرد، سیستمی که برای بقا و ادامه حیات ما باید بتواند به درستی عمل نماید. بسیار جالب است که چندین سیستم مختلف و انواع سلولها در هماهنگی کامل در سراسر بدن باید بدون وقفه در گردش باشند تا ما متوجه کوچکترین آسیبی نشویم، حقیقتا این تنها گوشهای از قدرت بیکران خداوند میباشد.
Source: Medicalnewstoday