اختلال رفتاری در حقیقت یک وضعیت مرتبط با سلامت روانی است که بر روی کودکان و نوجوانان تاثیر خود را خواهد گذاشت. این اختلال رفتاری سبب خواهد شد که در آن کودکان و نوجوانان هنجارها و قوانین اجتماعی را نقض نمایند. اختلال رفتاری همراه با اختلال افسردگی در نظر گرفته شده و یکی از شایعترین مشکلات روانشناختی به حساب میآید که در جوانان تشخیص داده شده است.
اختلال رفتاری در کودکان و نوجوانان
علاقهمندان به مجله پزشکی نت سلامت؛ جوانان ممکن است در چنین وضعیتی نسبت به دیگران و یا حتی نسبت به حیوانات نیز بیرحم و خشن باشند، در این میان حتی امکان دارد مبادرت به شکستن وسایل خانه و یا آسیب رساندن به اموال عمومی نیز نمایند.
حقایقی در رابطه با اختلال رفتاری:
اختلال رفتاری احتمال دارد قبل از سن 10 سالگی و یا در طول سالهای نوجوانی ایجاد شود و این مشکل در پسران نسبت به دختران بیشتر است.
از هر چهار کودکی که دچار اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) هستند، یکی از آنها به مشکل اختلال رفتاری مبتلا خواهد شد.
تا 45 درصد از نوجوانان مبتلا به ADHD، در آنان علائم اختلال رفتاری نیز دیده شده است.
یک کودک و یا نوجوانی که مبتلا به چنین اختلالاتی است نیازمند تشخیص درست و همچنین درمان پزشکی میباشد.
علائم
یکی از ویژگیهای کلیدی اختلال رفتاری، اکثرا تهاجمی و یا رفتارهایی ضد هنجارهای اجتماعی بوده که نسبت به سن یک کودک و یا نوجوان، فراتر به نظر میرسد.
فرد مبتلا به اختلال رفتاری نیز ممکن است از طریق نیاز به تسلط بر سایر افراد، از طریق تجاوز و ایجاد رعب و وحشت به تدریج از اجتماع رانده شود.
علائم عاطفی اختلال رفتاری عبارتند از:
عدم رضایت:
این مورد ممکن است به عنوان ناتوانی در احساس گناه از انجام اشتباه یک کار و همچنین نداشتن حس منفی نسبت به آسیبرسانی به یک فرد و یا بیتفاوتی نسبت به مجازات ناشی از شکستن قوانین ایجاد شود.
عدم همدلی:
اینگونه افراد به نظر سرد، خجالتی و یا نادان میباشند و ممکن است احساسات دیگران را نیز نادیده بگیرند.
نادیده گرفتن انتظارات:
این کودک و یا نوجوان احتمال دارد نسبت به تکالیفی که مدرسه برایش مشخص کرده است، بیتفاوت باشد.
عدم بیان عاطفی:
فرد ممکن است هیچگونه احساسی از خود بروز ندهد، اینگونه افراد در تعیین سطح احساس، دچار مشکل و یا بیتفاوتی هستند و حتی گاهی ممکن است رفتار احساسیشان موجب آسیبرسانی به شخصی دیگر شود.
برخی از رفتارهای فرد مبتلا به اختلالات رفتاری عبارتند از:
شکستن قوانین در خانه و مدرسه
قُلدری
خرابکاری
ایجاد دعوا و درگیری
سرقت
شکستن و ورود
دروغ گفتن و یا فریب دادن
آزار و اذیت دیگران
فرار از منزل
ظلم به حیوانات
هنگامی که کودکان و نوجوانان در معرض این مشکل قرار میگیرند، علائم اولیه اغلب مربوط به ضرباتی است که آنها ناخودآگاه ایجاد خواهند کرد. در کودکان و نوجوانان بزرگتر این علائم احتمالا به دروغ گفتن، سرقت، مبارزه (گاهی اوقات با سلاح)، خسارات مالی و حتی زورگویی جنسی رویت میشود.
در حقیقت این افراد از رفتارهای اطرافیان سوءبرداشت خواهند کرد، احساس میکنند که دیگران با او خصومت دارند و همین امر به دلیل وجود اختلال رفتاری دچار درگیریهایی خواهد شد.
اختلال رفتاری اغلب با شرایط دیگری نیز همراه است:
بیشفعالی
اضطراب
افسردگی
اختلال دوقطبی
اختلالات مرتبط با ODD
رفتار
همراهان نت سلامت؛ یک فرد جوان مبتلا به اختلالات رفتاری ممکن است به عنوان یک متخلف قانونی در رده سنی نوجوان مورد ارزیابی قرار گیرد، نه به عنوان یک فرد مبتلا به بیماری روانی، درمان اختلال رفتاری صرفا به عنوان یک مشکل انضباطی به نُدرت موثر واقع خواهد شد.
مهمترین کلید درمانی این اختلالات، مداخله زودهنگام است. پزشکان و مراقبان باید تمامی جنبههای زندگی این افراد را چه در خانه و چه در محیط بیرون تحت نظر قرار دهند و کوچکترین رفتار مشکوکی را تجزیه و تحلیل کرده و برای آن پاسخ و روشهای درمانی را به کارگیری نمایند. درمان خانواده، درمان چند سیستمیک و درمان شناخت رفتاری (CBT) از مهمترین روشهای درمانی این نوع از اختلالات رفتاری میباشد.
درمان چند سیستمیک یک رویکرد، جامع به حساب میآید، به این معنا که کودک و یا نوجوانان در بسیاری از شرایط همانند خانه و یا مدرسه از درمان بینصیب نمانند.
یکی دیگر از موثرترین روشهای درمانی، در حقیقت ارائه آموزشهای لازم به والدین میباشد، این آموزشها ابزاری بسیار مهم بوده که به خوبی نشان میدهد چه زمانی باید از محدودیتهای مشخص استفاده کرد، چه زمانی برای تشویق اقدامات مثبت مناسب بوده و یا اینکه چه زمانی باید از رفتارهای ناخوشایند جلوگیری به عمل آورد.
تاثیرات آموزش به والدین در دراز مدت مشخص خواهد شد
همانطور که در بالا نیز اشاره شد، تحقیقات انجام شده نشان داده است که ارائه آموزشهای لازم به والدین در درازمدت سبب ایجاد تاثیرات بسیار خوبی بوده و از روند رو به رشد بیماری اختلال رفتاری جلوگیری به عمل آورده است.
علل
علت مستقیم و صریحی در رابطه با اختلال رفتاری وجود ندارد، اما محققان معتقدند که ژنتیک و همچنین عوامل محیطی در این قضیه تاثیرگذارند. در صورتیکه یکی از والدین، یا پدر و یا مادر به این مشکل در گذشته دچار بوده باشند، احتمال اینکه فرزندانشان نیز به صورت ژنتیکی از این اختلال ارث ببرند وجود دارد. این احتمال باز هم رو به افزایش خواهد بود تنها اگر یکی از مراقبین و اطرافیانشان نیز دچار حالتهای افسردگی، اسکیزوفرنی، اختلال شخصیتی و یا اعتیاد به الکل داشته باشند.
یکی دیگر از دلایلی که ممکن است کودکان و یا نوجوانان را دچار اختلالات رفتاری نماید، زندگی کردن در مناطق محروم و یا کم درآمد میباشد. محققان این مشکل را در اثر بیثباتی اقتصادی، اجتماعی و یا عاطفی بیان کردهاند.
محققان بر این باورند، والدینی که در مناطق محروم زندگی میکنند از دانش چگونگی برخورد صحیح با کودکان و نوجوانانی که در معرض خطر بیماری اختلال رفتاری هستند، آگاه نیستند و توصیه آنان این است که کلاسهای آموزشی را طوری برنامهریزی نمایند که این والدین را نیز تحت پوشش قرار دهد، زیرا در صورتی که این آموزشها و کارهای پیشگیرانه انجام نشود، مشکلات زیادی در آینده گریبان جامعه را خواهد گرفت.
تشخیص
بیماری اختلال رفتاری فقط به وسیله یک متخصص بهداشت و روان، آن هم با داشتن اطلاعات کافی و تخصصی از سلامت روانی کودک قابل تشخیص میباشد.
مراحل مربوط به تشخیص عبارتند از:
به دست آوردن اطلاعات کامل اجتماعی و همچنین سابقه پزشکی کودک و خانواده
مصاحبه حضوری و همچنین مشاهده فرزند
صحبت کردن با خانواده
انجام آزمایشهای استاندارد
بررسی وضعیت اجتماعی و اقتصادی رفتارهای کودک
مهم است دانستن این موضوع که تمامی کودکان در برخی از مواقع زندگی رفتارهایی خاص را از خود به نمایش خواهند گذاشت که گاهی ممکن است خطرناک باشد و گاهی هم ممکن است مشکلی در آن وجود نداشته باشد.
نشانههای یک وضعیت سلامت روانی همانند اختلال در رفتار باید پایدار، سازگار، مکرر و تکراری باشد تا بتوان با قاطعیت مشکل را تایید و شروع به انجام کارهای لازم درمانی برای آن کرد.
در بزرگسالان
اگر این اختلالات رفتاری تا سن بزرگسالی ادامه یابد یقینا مشکلات متعددی را در پی خواهد داشت. از آنجایی که بزرگسالان باید مشغول کسب درآمد و یا دارای شغلی باشند، یقینا اختلالات عملکردی برایشان بسیار خطرناک خواهد بود. نشانههای اختلال در رفتار بزرگسالان امکان دارد به عنوان اختلال در شخصیت فردی غیر طبیعی شناخته شود.
جمعبندی
در مجموع میتوان گفت که این مشکل باید بسیار جدی تلقی گردد و حتما باید والدین آموزشهای لازم را طی کرده تا بتوانند با این مشکل در فرزندانشان آشنا شوند و همچنین در جهت درمان آنها بکوشند، تلاشی که با اطلاعات مناسب همراه باشد، یقینا ثمربخش خواهد بود.
بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده در موسسات علمی آمریکا مشخص شد که 63 درصد از کودکانی که والدینشان این کلاسها را طی کردهاند بهبود کمی در رفتار خود نشان دادند، 54 درصد پیشرفت زیادی را نشان ندادند و 39 درصد نیز بهبود بسیار زیادی داشتند، این آمار خود به تنهایی گویای تاثیرات بسیار زیاد مسائل آموزشی در کنترل این بیماری میباشد.
Source: Medicalnewstoday