ویتامین B5 و بررسی فواید بی‌نظیر آن

ویتامین B5 جزو ویتامین‌های محلول در آب و از گروه B به حساب می‌آید. این ویتامین با از بین بردن چربی و کربوهیدرات به تولید انرژی و همچنین به داشتن پوست، مو، چشم و کبد سالم کمک می‌نماید. افراد برای سنتز و متابولیزه کردن چربی‌ها، پروتئین‌ها و کوانزیم A به ویتامین B5 نیاز دارند.

ویتامین B5 و بررسی آن

علاقه‌مندان به مجله پزشکی نت سلامت؛ ویتامین B5 همچنین به عنوان اسید پانتوتنیک یا پانتوتنات شناخته شده و تقریبا تمامی غذاها حاوی مقادیر کمی از اسید پانتوتنیک هستند. B5 یکی از ویتامین‌های کمتر شناخته شده است.

موضوعات مقاله عبارتند از:

چرا بدن ما به ویتامین B5 نیاز دارد؟

کمبود ویتامین B5

مصرف روزانه و منابع توصیه شده حاوی این ویتامین

عوارض جانبی

چرا بدن ما به ویتامین B5 نیاز دارد؟

ویتامین B5 دارای بسیاری از توابع مهم بوده که شامل موارد زیر می‌شود:

تبدیل مواد غذایی به گلوکز

ترکیب کلسترول

تشکیل جنسیت و هورمون‌های مرتبط با استرس

تشکیل گلبول‌های قرمز

اسید پانتوتنیک موجود در این ویتامین نیز همانند تمام ویتامین‌های گروه B، به بدن در رهاسازی چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها کمک کرده و بدن از آن‌ها جهت انرژی و بازسازی بافت‌ها، عضلات و اندام‌ها استفاده می‌کند.

کوآنزیم A

ویتامین B5 در سنتز کوآنزیم A نقش داشته و کوآنزیم A نیز در سنتز اسید‌های چرب به کار گرفته شده و برای تبدیل مواد غذایی به اسیدهای چرب و کلسترول مهم می‌باشد. این کوآنزیم برای ایجاد اسپینگوزین (مولکول چربی) مفید بوده و به تحویل پیام‌های شیمیایی داخل سلول‌های بدن کمک می‌کند. لازم به ذکر است که کبد برای بی‌خطر بودن برخی داروها و سموم به کوآنزیم A نیاز دارد.

دستگاه گوارش

ویتامین B5 در حفظ یک سیستم گوارش سالم نقش موثری داشته و به بدن در استفاده از ویتامین‌های دیگر، به خصوص ویتامین B2 کمک خواهد کرد. ویتامین B2 استرس را مدیریت کرده اما شواهدی وجود ندارد که اسید پانتوتنیک موجب این کاهش می‌شود.

مراقبت از پوست

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین B5 به عنوان یک مرطوب‌کننده بر روی پوست عمل کرده و به روند بهبودی زخم‌های پوستی کمک می‌کند. همچنین طبق یک مطالعه دیگر این ویتامین در رفع آکنه صورت نیز موثر می‌باشد.

کلسترول و تری گلیسیرید

بر اساس مطالعات انجام شده مشخص شد که مصرف ویتامین B5 می‌تواند به کاهش کلسترول و سطوح تری گلیسیرید خون و یا چربی کمک کند، اما این دوره مدیریت حتما باید تحت نظارت پزشک انجام شود.

آرتریت روماتوئید

برخی از محققان دریافتند افرادی که مبتلا به آرتریت روماتوئید هستند، سطح ویتامین B5 کمتری دارند اما با این‌حال، شواهد بیشتری برای تایید این ادعا مورد نیاز است.

کمبود ویتامین B5

همراهان نت سلامت؛ کمبود این ویتامین در افراد به نُدرت رخ می‌دهد زیرا در اکثر غذاها اسید پانتوتنیک یافت می‌شود، بنابراین یک رژیم غذایی سالم و متنوع ویتامین مورد نیاز فرد را تامین خواهد کرد، اما آزمایشات بالینی نشان داده‌اند که کمبود ویتامین B5 می‌تواند منجر به موارد اشاره شده در زیر گردد:

خستگی

بی‌تفاوتی

افسردگی

تحریک پذیری

اختلالات خواب

درد معده

حالت تهوع

استفراغ

بی‌حسی

گرفتگی عضلات

هیپوگلیسمی

عفونت‌های تنفسی فوقانی

کمبود این ویتامین سبب افزایش حساسیت به انسولین نیز خواهد شد.

بر اساس آزمایشات صورت گرفته مشخص شده است که کمبود ویتامین B5 در موش، منجر به تحریک و خراش پوست شده اما زمانی که اسید پانوتنیک به آن اضافه شد، این وضعیت تغییر یافت.

با توجه به تحقیقات دانشگاه ایالتی اورگان و طبق شواهد موجود و همچنین تحقیقات انجام شده بر روی انسان مشخص شد که استفاده از اسید پانتوتنیک به عنوان یک مکمل یا استفاده از شامپو حاوی پانتووتنیک اسید می‌تواند رنگ مو را حفظ و یا رفع کند.

دکتر جین هیگدون نیز از دانشگاه ایالتی اورگان بیان کرد هنگامی که میزان مصرف B5 به حالت طبیعی بازگردانده شود، بسیاری از این علائم در معرض تغییر خواهند بود.

مصرف روزانه و منابع توصیه شده حاوی این ویتامین

کارشناسان توصیه می‌کنند که مصرف روزانه ویتامین B5 باید به شرح زیر باشد:

نوزادان 0 تا 6 ماه – 1.7 میلی‌گرم در روز

نوزادان 7 تا 12 ماه – 1.8 میلی‌گرم در روز

کودکان 1 تا 3 سال – 2 میلی‌گرم در روز

کودکان 4 تا 8 سال – 3 میلی‌گرم در روز

کودکان 9 تا 13 سال – 4 میلی‌گرم در روز

مردان و زنان 14 سال و بالاتر – 5 میلی‌گرم در روز

زنان باردار – 6 میلی‌گرم در روز

زنان شیرده – 7 میلی‌گرم در روز

نکته قابل توجه و حائز اهمیت این است که ویتامین B5 در آب حل شده و از طریق ادرار دفع می‌شود، بنابراین بدن این ویتامین را ذخیره نکرده و ما باید هر روز آن را مصرف کنیم تا منابع پر شود.

منابع غذایی ویتامین B5

این ویتامین به صورت گسترده در اکثر محصولات حیوانی و گیاهی یافت شده و ما در زیر به منابع آن اشاره خواهیم کرد:

انواع گوشت‌ها از جمله بوقلمون، مرغ، گاو و خصوصا ارگان‌های حیوانی مانند جگر و کلیه

انواع محصولات دریایی از جمله ماهی قزل آلا و صدف

دانه‌ها، نان و غلات. دانه‌ها منبع خوبی از ویتامین B5 هستند، اما آسیاب شده آن‌ها می‌تواند حدود 75 درصد از محتوای این ویتامین را از بین ببرد.

زرده تخم‌مرغ و محصولات لبنی مانند شیر، ماست و غیره

حبوباتی مانند عدس، نخود فرنگی و سویا

سبزیجاتی مانند قارچ، آووکادو، کلم بروکلی، سیب زمینی شیرین، ذرت، گل کلم، کلم و گوجه‌فرنگی.

سایر منابع ویتامین B5 را می‌توان بادام زمینی، دانه آفتابگردان، ریشه گندم و بلغور جو دو سر دانست.

پانتوتنیک اسید به طور گسترده در انواع غذاها موجود است اما در طی فرآیند‌هایی مانند کنسرو کردن، انجماد و فریز کردن از بین خواهد رفت. برای اطمینان از مصرف ویتامین مورد نیاز بدن لازم است تا مواد غذایی باید به صورت تازه مصرف شوند، زیرا همانطور که گفته شد ویتامین B5 جزو ویتامین‌های محلول در آب بوده و با جوشاندن از بین خواهد رفت.

دانشمندان دریافته‌اند که باکتری‌ها در پوشش کولون قادر به تولید اسید پانوتنیک می‌باشند اما این نظریه هنوز به اثبات نرسیده است.

عوارض جانبی

در برخی از شرایط مکمل‌های اسید پانوتنیک مصرف می‌شوند، اما شواهد کافی برای اثبات موثر بودن آن وجود ندارد. مصرف مکمل‌ها در افرادی که دوز توصیه شده روزانه این ویتامین را استفاده می‌کنند، خطرناک بوده و بنابراین افراد باید قبل از استفاده از مکمل‌ها با پزشک در این زمینه مشورت نمایند.

به عنوان مثال، مصرف 10 تا 20 گرم از این ویتامین به صورت روزانه که دوز بسیار بالایی محسوب می‌شود خطرناک بوده و می‌تواند موجب اسهال و افزایش خطر خونریزی گردد. لازم به ذکر است که مصرف مکمل ویتامین B5، می‌تواند منجر به عدم تعادل در دیگر ویتامین‌های گروه B شود.

مصرف این ویتامین اثر برخی از داروها را برای بیماری آلزایمر که به عنوان مهارکننده‌های کولین استراز شناخته می‌شوند، افزایش خواهد داد. این داروها شامل دونپزیل (آریسیتپ)، ممانتین هیدروکلراید (ابیکسا)، گالانتامین (رمینیل) و ریواستیگمین (اگزلون) هستند. مصرف مکمل این داروها می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی گردد.

افرادی که از داروهای کاهش‌دهنده خون مانند وارفارین (کوآمیدین) یا آسپرین استفاده می‌کنند باید هنگام استفاده از مکمل‌های ویتامین B5 دقت کنند زیرا B5 می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.

زنان باردار نباید بیشتر از 6 میلی‌گرم در روز از این ویتامین مصرف کرده و همچنین زنان شیرده نیز نباید از 7 میلی‌گرم تجاوز کنند. همیشه بهتر است قبل مصرف یک مکمل به پزشک مراجعه کنید، خصوصا افرادی که همزمان از داروهای دیگر استفاده می‌کنند.

Source: http://www.netsalamat.com