اسپاسم معده زمانی رخ میدهد که ماهیچهها در معده یا روده متوقف شوند و این اسپاسمها میتوانند در شدت و مدت زمان متغیر باشند. در اغلب موارد اسپاسم معده به بدن آسیب نمیرساند اما ممکن است بیانگر یک وضعیت اساسی باشد که در این صورت نیاز به توجه دارد.
اسپاسم معده و بررسی آن
علاقهمندان به مجله پزشکی نت سلامت؛ در این مقاله به تشریح کلی اسپاسم معده، علل و گزینههای درمانی آن میپردازیم.
ده علل اسپاسم معده
همه موارد زیر برای ایجاد اسپاسم معده شناخته شدهاند:
یبوست
گرفتگی و اسپاسم علائم شایع یبوست است.
سایر علائم عبارتند از:
کار نکردن یا کم کار کردن شکم
عبور مدفوع کوچک یا سخت
نفخ معده
فشار برای عبور مدفوع
کم آبی
از دست دادن آب بدن میتواند موجب عدم تعادل الکترولیتها در بدن (به ویژه سدیم و پتاسیم) شود. عضلات نیاز به این مواد مغذی دارند تا به درستی عمل کنند، در غیر این صورت ممکن است زمانی که مقدار آنها کافی نباشد، شروع به جذب و اسپاسم نمایند.
علائم کم آبی شدید عبارتند از:
ادرار تیره
سرگیجه
تشنگی شدید
سردرد
گاز
گاز بیش از حد در معده ممکن است به عنوان عضلات روده در فشار دادن برای خروج گاز منجر به اسپاسم شود.
گاز اضافی نیز می تواند موجب بروز موارد زیر گردد:
نفخ
احساس پُری
درد معده
گاستریت و گاستروانتریت
گاستریت التهاب معده است، در حالی که گاستروانتریت شامل التهاب معده و روده میباشد. این شرایط به طور معمول توسط عفونت ایجاد خواهد شد.
گاستریت و گاستروانتریت همچنین ممکن است علائم زیر را ایجاد نمایند:
نفخ
حالت تهوع
دل درد
استفراغ
اسهال ( البته فقط در موارد گاستروانتریت)
انسداد روده و گاستروپارزی
به علت انقباض عضلانی موج مانند به نام پریستالسیس، غذای هضم شده از طریق روده بدن عبور می کند. وقتی پریستالسیس در هر مرحله از روده تضعیف یا متوقف شود، به عنوان یک بیماری مزمن و حاد شناخته میشود.
موارد متعددی میتوانند باعث بروز انسداد روده شوند که در زیر به آنها اشاره شده است:
عفونت
التهاب
کمبود فعالیت
عمل جراحی
استفاده از مواد مخدر
سایر علائم عبارتند از:
ناراحتی شکمی
حالت تهوع
استفراغ
این مسئله میتواند باعث اسپاسم معده، به خصوص پس از مصرف غذا شود.
کولیت عفونی
کولیت به التهاب روده بزرگ اشاره دارد و انواع مختلفی از آن موجود است. به عنوان مثال، اگر التهاب ناشی از یک عفونت باشد، به عنوان کولیت عفونی شناخته میشود.
علاوه بر اسپاسم معده علائم کولیت عفونی نیز شامل موارد زیر میگردد:
کمبود آب
اسهال
حرکات روده ای مکرر
کولیت عفونی ممکن است از طریق مصرف مواد غذایی آلوده و یا آبی که حاوی پاتوژن باشد، ایجاد گردد.
بیماری التهابی روده
بیماری التهابی روده یا IBD مربوط به گروهی از بیماریهای مزمن شامل التهاب دستگاه گوارش میباشد. شایعترین نوع IBD بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است. هر کدام از این شرایط به نوبه خود باعث اسپاسم و سایر علائم میگردند، که در زیر به آنها اشاره کردهایم:
یبوست
اسهال
خستگی
تب
کاهش وزن
سندرم روده تحریکپذیر
سندرم روده تحریکپذیر یا IBS یک اختلال عملکردی گوارشی است که به نظر عملکرد دستگاه گوارش را ناقص میپندارد. این بیماری حدود 10 تا 15 درصد از افراد سراسر جهان را تحت تاثیر قرار میدهد و همین موضوع باعث شایعترین اختلالات گوارشی عملکردی خواهد شد.
همراه با اسپاسم معده، IBS باعث بروز عوامل زیر میشود:
درد شکم
نفخ
یبوست
اسهال
گاز
التهاب روده ایسکمیک و کولیت
هنگامی که کمبود خون باعث التهاب روده بزرگ میشود، آن را کولیت ایسکمیک مینامند و زمانی که این مسئله روی روده کوچک تاثیر میگذارد، آن را به نام آنزیم ایسکمیک میشناسند.
هر دو این حالتها منجر به اسپاسم معده و سایر علائم قید شده زیر خواهند شد:
اسهال
تب
از دست دادن اشتها
حالت تهوع
استفراغ
فشار عضله
عضلات شکمی بیش از حد سخت اغلب میتوانند منجر به اسپاسم معده شوند.
سایر علائم فشار عضلانی را در زیر با هم مرور خواهیم کرد:
دردی که با تحرک بدتر شود
عضلات باریک
چگونگی تشخیص
پزشک اغلب علت اصلی اسپاسم معده را با انجام روشهای زیر تشخیص میدهد:
معاینه جسمی
تاریخچه پزشکی
آزمایش خون
آزمایشات تصویربرداری، مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن
آنها همچنین از فرد در مورد علائم وی خواهند پرسید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نماییم؟
در بسیاری از موارد، اسپاسم معده به تنهایی حل شده و باعث نگرانی نخواهد بود. با اینحال، اگر این وضعیت شدید یا مکرر باشد، میتواند یک وضعیت جدی تلقی گردد و باید مورد بررسی قرار گیرد.
اگر فردی علائم زیر را تجربه کند، باید سریعا به پزشک مراجعه نماید:
خون در مدفوع
درد در ناحیه قفسه سینه
سخت نفس کشیدن
اختلالات احساسی ناشی از اسپاسم
تب
درد شدید
استفراغ
زردی پوست
کاهش وزن
روشهای درمان
درمان اسپاسم معده بستگی به علت اصلی آن دارد. گزینههای ممکن عبارتند از:
درمانهای خانگی
بسیاری افراد توسط داروهای خانگی از این وضعیت رهایی مییابند، البته زنان باردار باید توجه کنند که قبل از مصرف داروهای خانگی با پزشک خود مشورت نمایند.
برخی از درمانهای خانگی که ممکن است موثر باشند در زیر آورده شده است:
استراحت:
افراد مبتلا به اسپاسم ناشی از فشار عضلانی ممکن است با استراحت عضلات شکم و اجتناب از تمرینات شکمی به بهبود آن کمک نمایند.
گرما:
استفاده از یک کمپرس آب گرم بر روی معده میتواند گرفتگی عضلات و اسپاسم را کاهش دهد.
ماساژ:
انجام ماساژ عضلات معده به آرامی میتواند جریان خون را بهبود بخشد و گرفتگی و اسپاسم را کاهش دهد.
حمام:
حمام گرم با استفاده از نمکهای اپسوم یک درمان خانگی برای بسیاری از گرفتگیها و اسپاسم است. آب گرم، عضلات را شل کرده و نمکهای اپسوم که میزان منیزیم بالایی دارند به گرفتگی عضلانی کمک خواهند کرد.
مصرف دارو
برخی از داروهای بدون نسخه نیز برای اسپاسم معده در دسترس میباشد. انواع داروهایی که ممکن است توصیه شوند عبارتند از:
آمینوسالیسیلات و کورتیکواستروئیدها:
این داروها ممکن است برای درمان IBD استفاده شوند.
آنتیاسیدها یا مهارکنندههای پروتون پمپ (PPIs): این داروها سطح اسید معده را کاهش داده و ممکن است به اسپاسمهای مربوط به گاستریت کمک نمایند.
آنتی بیوتیکها:
این دارو میتواند برای عفونت های باکتریایی که باعث گاستریت یا گاستروانتریت میشوند تجویز گردد.
داروهای ضد اسپاسم:
افراد مبتلا به IBS ممکن است در هنگام استفاده از این داروها کاهش اسپاسم را تجربه نمایند.
مسکنها:
ایبوپروفن یا استامینوفن نیز ممکن است به کاهش درد کمک کند.
روشهای پیشگیری
انجام نکات زیر میتواند به جلوگیری از اسپاسم معده کمک نماید:
کمبود آب بدن به اسپاسم معده منجر میشود، بنابراین باید به اندازه کافی مایعات بنوشید. در نظر داشته باشید که در هوای گرم و به هنگام ورزش شدید بدن بیشتر به مایعات نیاز دارد.
ورزش کردن را از یاد نبرید و عضلات خود را حفظ نمایید زیرا از دست دادن آنها میتواند منجر به اسپاسم و صدمات شود.
از مصرف غذاهای مشکوک اجتناب کنید، زیرا بعضی از غذاها باعث پریشانی گوارشی شده و منجر به اسپاسم معده و سایر علائم میگردند، بنابراین از مصرف الکل، غذاهای تند و غذاهای پرچرب اجتناب ورزید.
جمعبندی
درمان فرد بستگی به تشخیص علت اصلی اسپاسم معده خواهد داشت. اسپاسم معده اغلب با حداقل درمان و یا حتی بدون درمان حل میشود. برای بهبود این شرایط، اگر اسپاسم معده همچنان ادامه داشته یا بدتر شود و یا اگر با علائمی نظیر مدفوع خونی، تب یا استفراغ همراه باشد، باید حتما به پزشک مراجعه کرد.
Source: http://www.netsalamat.com