هنگامی که یک سنگ صفراوی مجرای صفرا را مسدود میکند، باعث درد شدید معده شده و ممکن است کولیک صفراوی اتفاق بیفتد که به عنوان یک حمله سنگ کلیه یا حمله کیسه صفرا شناخته میشود. بسیاری از افراد بدون آنکه متوجه شوند، سنگ کلیه دارند، زیرا این وضعیت به ندرت علایم ایجاد میکند. اما اگر افراد کولیک صفراوی را تجربه کنند، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای حذف سنگها داشته باشند.
کولیک صفراوی و بررسی آن
علاقهمندان به مجله پزشکی نت سلامت؛ رژیم غذایی میتواند نقش مهمی در ایجاد سنگهای صفراوی داشته باشد، بنابراین پیروی از یک رژیم غذایی سالم باعث جلوگیری از تشکیل آنها خواهد شد. درمان کولیک صفراوی معمولا شامل جراحی برای برداشتن کیسه صفرا است که مانع از تشکیل دوباره سنگها شود.
کولیک صفراوی چیست؟
کولیک صفراوی در حقیقت درد شدید معده ناشی از سنگ های صفراوی است. حدود 10 تا 15 درصد از بزرگسالان در کشورهای توسعه یافته، تحت تاثیر سنگهای صفراوی قرار دارند. هر سال تنها 1 تا 4 درصد از این افراد، کولیک صفراوی را تجربه میکنند.
کیسه صفرا یک عضو در بدن است که صفرا در آن ذخیره میشود. صفرا ماده ای است که توسط کبد تولید شده و در روده کوچک به هضم کمک میکند. این بخش از روده به معده متصل شده و مواد مغذی را از مواد غذایی و نوشیدنی جذب خواهد کرد.
سنگهای صفراوی هنگامی تشکیل میشوند که عدم تعادل شیمیایی در کیسه صفرا اتفاق بیفتد. این عدم تعادل میتواند سطح بالایی از کلسترول را ایجاد کند و طی آن کریستالهای کوچک ممکن است رشد کنند و به تدریج به سنگهای صفراوی تبدیل شوند.
کیسه صفرا با دهانههایی که به عنوان مجاری صفرا شناخته میشوند، به کبد متصل شده و از این رو اگر سنگ صفراوی یکی از این کانالها را مسدود کند، میتواند باعث ایجاد کولیک صفراوی شود.
علائم
نشانه شاخص کولیک صفراوی یک درد ناگهانی و شدید در معده است که به مدت 1 تا 5 ساعت طول میکشد. این درد ناشی از افزایش فشار در کیسه صفرا است و معمولا در نواحی خاص احساس میشود که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد:
شکم
در زیر سمت راست دندهها
استخوان پهن شانه
کولیک صفراوی اغلب به عنوان حمله سنگ صفرا شناخته میشود. علت این نامگذاری به این خاطر است که احتمال بستن مجرای صفرا توسط سنگ صفراوی میتواند بارها تکرار شود. اگر سنگ صفراوی دیگر مجاری صفراوی را مسدود نکند، درد از بین خواهد رفت. حمله میتواند در هر زمان از روز یا شب انجام شود، اما اغلب به وسیله خوردن غذاهای چرب ایجاد خواهد شد.
عوامل خطر
بعضی از افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگهای صفراوی نسبت به دیگران قرار دارند و بیشتر احتمال دارد که کولیک صفراوی را تجربه کنند. این گروهها عبارتند از:
زنان
افراد بالای 40 سال
اشخاص چاق
افراد با سابقه خانوادگی سنگهای صفراوی
افرادی که خیلی سریع دچار کاهش وزن میشوند
افراد مبتلا به بیماریهای گوارشی مانند بیماری کرون
افراد مبتلا به دیابت یا مقاومت به انسولین
سنگهای صفراوی که به وسیله بیلیروبین تشکیل شدهاند، نسبت به کلسترول کمتر رایج هستند. افرادی که خطر ابتلا به این نوع سنگ را دارند که به عنوان سنگ رنگی نیز شناخته میشوند شامل:
افراد مبتلا به بیماری کبد که به نام سیروز شناخته شده است
افراد مبتلا به عفونت مجاری صفراوی
افرادی که کم خونی سلولهای خونی و شرایط مرتبط با آن را دارند
کولیک صفراوی و رژیم غذایی
رژیم غذایی با کالری زیاد و کربوهیدراتهای تصفیه شده و کم فیبر، خطر ابتلا به سنگهای صفراوی را افزایش خواهد داد. کربوهیدراتهای تصفیه شده همان غذاهای فرآوری شده برای برداشتن سبوس هستند که میتوان نان سفید یا برنج سفید را مثالی از آن دانست. این مواد غذایی ممکن است باعث ایجاد سنگ صفراوی شوند.
غذاهای حاوی مقدار زیادی چربی اشباع شده مانند کره، کیک و یا گوشت چرب از جمله سوسیس، میتوانند کلسترول را افزایش دهند و اگر کلسترول در صفرا ایجاد شود، میتواند منجر به سنگ صفراوی گردد.
یک رژیم غذایی سالم حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه، دانهها و پروتئینهای ناب است. خوردن یک رژیم غذایی متعادل میتواند برای پیشگیری از سنگهای صفراوی بسیار کمک کننده باشد.
رفتار
کولیک صفراوی نیاز به درمان دارد، در غیر این صورت حملات بطور مکرر رخ خواهند داد. بدون حذف کیسه صفرا، سنگهای صفراوی احتمالا در عرض 5 سال دوباره ایجاد خواهند شد.
شایع ترین درمان برای کولیک صفراوی، جراحی به منظور برداشتن کیسه صفرا است. کیسه صفرا یک عضو ضروری نیست و بدن میتواند بدون آن به طور معمول عمل کند. جراحی برای برداشتن کیسه صفرا به عنوان یک کولهسیستکتومی شناخته شده است و دو نوع میباشند که به نام باز یا لاپاروسکوپی وجود دارند و هر دو در اینجا شرح داده میشوند:
کولهسیستکتومی لاپاروسکوپی:
در این روش یک لوله نازک به دوربین ویدئویی متصل شده و جراح توسط آن عمل جراحی را انجام میدهد تا کیسه صفرا را از بین ببرد.
کولهسیستکتومی باز:
این روش زمانی که کیسه صفرا بسیار زخمی و یا ملتهب شده باشد، انجام میگیرد. جراح یک برش بر روی شکم ایجاد میکند تا کیسه صفرا را بیرون بیاورد. در هر دو نوع جراحی، فرد تحت بیهوشی عمومی قرار خواهد گرفت. البته باید بدانید که معمولا جراحی لاپاروسکوپی ترجیح داده میشود زیرا بهبود سریعتر بوده و اغلب نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست، همچنین فرد پس از یک هفته قادر به ادامه فعالیتهای عادی خود خواهد بود.
جراحی ممکن است برای تمام انواع سنگهای صفراوی که باعث ایجاد کولیک صفراوی میشود امکان پذیر نباشد که در این صورت ممکن است دارو استفاده شود. یکی دیگر از گزینههای درمان موج ضربهای میباشد. در این روش یک سونوگرافی برای یافتن سنگ صفراوی انجام میگیرد و سپس یک دستگاه ضربهای از طریق بدن برای شکستن سنگ صفرا وارد عمل میشود. مزیت این شیوه آن است که هیچ برشی بر روی پوست وجود ندارد.
نگاهی اجمالی
درد شدید و ماندگار نباید نادیده گرفته شود. در مورد کولیک صفراوی، این وضعیت به طور مرتب رخ میدهد حتی اگر ماهها بین حملات فاصله بیفتد. جراحی برای حذف کیسه صفرا معمولا موثر است و با استفاده از عمل جراحی لاپاراسکوپی میتواند به بهترین شکل ممکن انجام گیرد و بهبودی نیز برای فرد سریعتر حاصل خواهد شد.
Source: http://www.netsalamat.com